به نقل از «شبستان»

خاطرات خواهر زاده میرزا کوچک خان در کتاب«قیام جنگل»

تاریخ انتشار: ۱۰ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۱۵۵۱۲۳

کتاب «قیام جنگل» یادداشت های اسماعیل جنگلی، خواهر زاده میرزا کوچک درباره جنبش جنگل است که در سال ۱۳۵۷ منتشر شده است.

به گزارش خبرگزاری شبستان از رشت، کتاب قیام جنگل، یادداشت ها و خاطرات میرزا اسماعیل جنگلی، فرزند میرزا احمد، خواهر زاده میرزا کوچک خان و عضو فعال نهضت جنگل است. این کتاب دارای یک مقدمه ارزشمند از اسماعیل رائین است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با آن‌که کتاب حاضر بر مبنای خاطرات خواهر زاده میرزا نوشته شده است، اما مطالب این کتاب پیرامون زندگی میرزا کوچک خان، مشابه کتاب «سردار جنگل» ابراهیم فخرایی است. زیرا مولف انتظار خواننده درباره خصوصیات زندگی میرزا کوچک خان، اقوام و موقعیت خانوادگی او را با توجه به آگاهی‌هایی که اسماعیل جنگلی داشت با این مطالب مختصر برآورده نمی‌کند.

 

درباره خصوصیات فردی اسماعیل جنگلی نیز تنها مطالبی از سوی رائین در مقدمه کتاب نوشته شده است. در خلال صفحات کتاب می‌توان نکات تازه‌ای پیرامون روش‌های مواجهه میرزا با انگلیسی‌ها با سایر مخالفان مشاهده کرد. چنان که در این کتاب، اسماعیل جنگلی از تعلل میرزا در پذیرش پیشنهاد متارکه با انگلیسی‌ها با هدف کسب موقعیت بهتر در مذاکرات سخن به میان آورده است.

 

از نظر رائین مهمترین عامل شکست نهضت، ورود اندیشه‌های کمونیستی و دو دستگی در جنبش بود. زیرا به عقیده او پس از نفوذ شخصیت های افراطی در جنبش، این افراد زمینه‌های انشعاب و تفرقه را در جنبش فرآهم آوردند.

 

وی می‌نویسد: تبلیغات شدید و سریع ارگانیزاتورهای ورزیده روسی و قفقازی سبب شد که نفوذ این مسالک در میان جنگلی‌ها انشعاب و دو دستگی عمیق و قطعی به‌وجود آورد. رائین در مقدمه این کتاب به تحلیل شخصیت و زندگی نامه میرزا می‌پردازد و سیر تحولات جنبش و رویارویی‌های جنگلی‌ها با قوای انگلیسی و روسی را تا اواخر حیات جنگل مورد پژوهش قرار می‌دهد. از این منظر مقدمه رائین شرحی کوتاه و تحقیقی از جنبش است.

 

این اثر پس از کتاب «سردار جنگل فخرایی» و کتاب «دکتر حشمت که بود و واقعه جنگل چه بود؟» سومین کتاب ارزنده در حوزه مستندات و خاطرات جنبش جنگل است، زیرا به اعتقاد رائین، نویسنده این اثر یکی از نزدیکان میرزا بوده و از نزدیک بر بسیاری از حوادث و وقایع جنبش جنگل آگاهی داشته است، از این رو گفته ها و خاطرات اسماعیل جنگلی از اعتبار زیادی برخوردار است.

 

با این حال مورخان نقدهایی به این کتاب وارد می‌کنند. به عنوان نمونه، اسماعیل جنگلی در نقل برخی از وقایع مهم و حساس جنبش جنگل جانبدارانه عمل می‌کند. صراحت وی در برخی از روایت‌های پیچیده دلیلی بر این امر است. از سوی دیگر به عمد یا از روی کهولت سن برخی از وقایع مهم جنبش جنگل را به اختصار بیان می‌کند. در نتیجه صرفا با اتکا بر گزارش وی نمی‌توان برخی از حوادث جنبش جنگل را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد.

پایان پیام/595

منبع: شبستان

کلیدواژه: جنبش جنگل قیام جنگل معرفی کتاب میرزا کوچک خان جنبش جنگل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۱۵۵۱۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خنثی‌سازی فتنه مدعیان دروغین مهدویت توسط امام صادق (ع)

امام صادق علیه‌السلام ضمن آنکه بحث و درس‌هایی در زمینه‌های مختلف علمی، معرفتی، فقهی و فلسفی با شاگردان خویش داشتند، فصل جداگانه‌ای را به صورت مستقیم به موضوع مهدویت اختصاص دادند تا از فتنه‌ای عظیم جلوگیری کنند. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عصر امام صادق علیه‌السلام یکی از پر تنش‌ترین و پر هیاهوترین دوران تاریخ اسلام محسوب می‌شود. وجود مکاتب مختلف فکری، تنش‌های سیاسی بین حکام بنی امیه و بنی العباس، و همچنین محصوریت و مظلومیت شیعیان به دلیل بروز اختناقات سیاسی ـ امنیتی بخشی از مسائل مربوط به آن دوران است.

در این بین آنچه که سبب بروز رخنه و فتنه‌ای عمیق برای ضربه زدن به جریان تمدنی دین مبین اسلام بود، رویش مدعیان دروغین مهدویت بود که اتفاقاً از دل جریان عباسیان بر آمد؛ زیرا آنها برای مشروعیت‌‌بخشی به خلافت خود و جلب رأی عمومی، دست به جعل و تحریف روایات زدند و بر خلاف روایات صحیحی که نسل مهدی(عج) را به پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین می‌رسانند، روایاتی جعل کردند که امام زمان عجل الله تعالی فرجه را از نسل عباس، عموی پیامبر معرفی می‎کرد، از جمله این روایات، حدیث خُزاعی است که گفت المَهدیُّ مِن وُلدِ العَباس؛ مهدی از فرزند عباس است.

افزون بر اینکه فضای فکری و جوّ قالب بر مردم در سال‌های پایانی حکومت بنی‌امیه به قدری ملتهب و مناسب قیام بود که افراد مختلف به امید رهایی از حکومت ظالمانه و غاصبانه بنی‌امیه دست به قیام‎های متعددی زدند که در این بین موضوع جانشینی یکی از خاندان رسول خدا به عنوان مهدی (عج) از جایگاه ویژه‌‏ای برخوردار بود؛ از مهم‌ترین این قیام‌ها می‌‏توان به قیام زید بن علی، قیام معاویه طالبی، قیام خراسانیان و قیام نفس زکیه اشاره کرد.

تعمیق باورهای مهدویت و مبارزه با مدعیان دروغین در سیره امام صادق(ع)

در چنین شرایطی است که امام صادق علیه‌السلام ضمن آنکه بحث و درس‌هایی در زمینه‌های مختلف علمی، معرفتی، فقهی و فلسفی با شاگردان خویش داشتند، فصل جداگانه‌ای را به صورت مستقیم به موضوع مهدویت اختصاص دادند. در این راستا احادیث متعددی را درباره موضوع مهدویت بیان فرمود تا از تحریف واقعیت جلوگیری شود. از یک سو به بیان شکل و شمایل و نام امام زمان و انتساب ایشان به خاندان رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌پرداختند تا مهدی واقعی از مهدی دروغین شناخته شود و از دیگر سو به زمان ولادت آن حضرت در آینده اشاره می‌کردند تا جایگاه مدعیان دروغین مهدویت را متزلزل کنند و از طرفی، به تبیین عصر غیبت و دوران آخرالزمان می‌پرداختند تا نشان دهند هنوز زمان زیادی تا ظهور آن دوران باقی مانده است. دسته‌ای از روایات هم خاصّ شیعیان برای مواجهه صحیح با جریان مهدویت و فتنه‌های آخرالزمان و ارائه تبیین صحیح نسبت به عصر غیبت، دوران قیام امام و عصر ظهور بود.

عبرتی آخرالزمانی از تاریخ امام صادق (ع) / چرا خداوند به دولت‌ها فرصت حکومت می‌دهد؟

در ادامه سه نمونه از این احادیث را می‌خوانیم:

امام صادق علیه السلام درباره خصوصیت‌های ظاهری امام عصر عجل الله تعالی فرجه فرمود: «لَیْسَ بِالطَّوِیلِ الشَّامِخِ وَ لَا بِالْقَصِیرِ اللَّازِقِ بَلْ مَرْبُوعُ الْقَامَةِ مُدَوَّرُ الْهَامَةِ وَاسِعُ الصَّدْرِ صَلْتُ الْجَبِینِ مَقْرُونُ الْحَاجِبَینِ عَلَی خَدِّهِ الْاَیْمَنِ خَالٌ کَاَنَّهُ فُتَاتُ الْمِسْکِ عَلَی رَضْراضَةِ الْعَنْبَرِ؛ دراز قامت متکبر و کوتاه قامت چسبیده [به زمین کوتوله] نیست، بلکه میان قامت است، سیمایی گرد، سینه‌ای فراخ، پیشانی ای باز و ابروانی به هم رسیده دارد و خالی بر گونه راست اوست، چون دانه مشک که بر قطعه عنبر ساییده شده است.»

همچنین در روایتی دیگر درباره لزوم وجود حجت خدا در زمین و ضرورت ملازمت با او فرمود «مَا تَرَکَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْأَرْضَ بِغَیْرِ إِمَامٍ قَطُّ مُنْذُ قُبِضَ‏ آدَمُ‏ ع یَهْتَدِی بِهِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ الْحُجَّةُ عَلَى الْعِبَادِ مَنْ تَرَکَهُ ضَلَّ وَ مَنْ لَزِمَهُ‏ نَجَا حَقّاً عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؛ خدای عزوجل از آن زمان که حضرت آدم (ع) از دنیا رفت، هرگز زمین را بدون امام رها نکرد، تا مردم به واسطۀ او به سوی خدای عزوجل هدایت شوند و امام، حجت بر بندگان است، کسی که از او دست بردارد، گمراه شده و آن‌کسی که ملازم او باشد، رهایی یافته است، این حقی است بر خدای عزوجل.» (کمال الدین و تمام النعمة (شیخ صدوق) ج‏1، ص221)

یا در یک روایت با موضوع ارائه تبیین رفتاری در دوران غیبت امام فرمود: «مَا أَحْسَنَ‏ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ ... َ فَعَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّهُ إِنَّمَا یَجِی‏ءُ الْفَرَجُ عَلَى الْیَأْس‏»؛ یعنی چقدر صبر همراه با انتظار فرج خوب و زیباست ... بر شما باد بر صبر کردن. جز این نیست که فرج (قائم) در هنگام ناامیدی فرا می‌رسد.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج‏2، ص645)

تمام این دست از احادیث تنها گوشه‌ای از اقدامات آشکار امام در راستای مهدویت و امر ظهور بود که همین امر سبب شد تا شیعیان به فتنه نیفتند و از مسیر حقیقی منحرف نشوند؛ چرا که هرگونه انحراف در شیعیان عصر امام، مساوی بود با انحراف شیعیانی که بناست در عصر غیبت با همان احادیث رسیده از صحابه و یاران عترت در زمینه فقه آل محمد صلی الله علیه و آله و معارف بر حق ایشان، عصر غیبت را با کم‌ترین آسیب سپری کنند.

یادداشت: سعید شیری

انتهای‌پیام/